Het was in meerdere opzichten een memorabele negentiende mei in het seizoen 1972/1973. De Roemeen stond voor een terugkeer naar Roemenië en nam vlak voor de aftrap van het thuisduel met AZ'67 afscheid van het Amsterdamse publiek. De club bedankte hem met een fonkelnieuwe fiets voor alle bewezen diensten. De tweewieler bleek een grap, een Amsterdams gebbetje. Het was een verwijzing naar de fietsritten die de rijbewijsloze Roemeen dagelijks ondernam tussen zijn woonplaats Diemen en het Ajax-stadion.
Auto op het hoofdveld
Tot Kovacs eigen verbazing bleek het echte afscheidscadeau een auto te zijn. De bolide was vlak voor de aftrap het hoofdveld van het Ajax-stadion opgereden. De Ajax-trainer kon zich met die sportieve auto voortaan comfortabeler verplaatsen, was de achterliggende gedachte. De overdonderde en dankbare Kovacs beloofde snel zijn rijbewijs te halen. De mooie woorden van voorzitter Jaap van Praag en aanvoerder Johan Cruijff plus een fraai boeket bloemen voor mevrouw Kovacs maakten het eervolle afscheid compleet.
De Renault 15TL - uitgevoerd mét radiocassetterecorder - was een in het oog springend bedankje voor de man die het trainersstokje in 1971 had overgenomen van Rinus Michels. Kovacs zette het werk van Michels vanaf 1971/1972 voort en hielp de Amsterdammers twee seizoenen lang aan heel veel nieuwe prijzen.
Het perfecte seizoen 1971/1973
Na het perfecte seizoen 1971/1972, waarin de club met Kovacs op de bank alle beschikbare prijzen won, volgde een iets minder glansrijk maar niet minder succesvol 1972/1973. Ajax veroverde in de eerste maanden van dat seizoen zijn eerste Wereldbeker. Naast de Europese Supercup werd op 19 mei ook de landstitel veroverd. De Ajacieden maakten zich nog op voor het spelen van de derde Europese finale op rij. Over die finale later meer.
Terug naar de laatste speelronde van 1972/1973. Ajax klopte AZ'67 met enige moeite; de Amsterdammers namen pas in het laatste kwartier afstand van de fusieclub. De drie doelpunten werden in de slotfase gemaakt. Ajax won en stelde de zestiende landstitel veilig.
Sjaak Swart behoorde die dag tot de doelpuntenmakers. Ook hij maakte er een bijzondere, of zeg maar rustig nóg historischere middag van. Mister Ajax speelde tegen de Alkmaarders niet alleen zijn 603e en laatste duel; hij maakte ook de laatste goal in zijn unieke carrière. Ajax doorbrak die middag bovendien de magische doelpuntengrens van honderd doelpunten en sloot de competitie af op 102 goals.
Kovacs op de schouders
Daarmee zwaaiden Swart én Kovacs met een nieuw kampioenschap af. In het laatste stukje van de ereronde die de Ajacieden na afloop liepen, werd de hoofdtrainer op de schouders genomen. Hoog boven het gras van De Meer kreeg Kovacs het applaus dat hem toekwam.
De fiets ging overigens niet mee naar Roemenië, dan nog een land dat zich midden in de Koude Oorlog achter het IJzeren Gordijn bevond. Kovacs schonk het rijtuig aan jeugdspeler en ‘kind van de club’ Johnny Holshuijsen, de topscorer van de Ajax-jeugd. De Amsterdammer zou in het seizoen 1979/1980 nog vier wedstrijden in Ajax 1 spelen, voordat blessureleed zijn carrière als Ajacied in de knop brak. Holshuijsen vervolgde zijn profcarrière bij PEC Zwolle en FC Volendam. Ajax TV sprak de oud-Ajacied recent voor het oral history-project, waarin de clubgeschiedenis ook audiovisueel wordt vastgelegd. Holshuijsen vertelde onder meer over de fiets die hij in 1973 ontving.
Het afscheid van de sympathieke Kovacs, die werd gewaardeerd om zijn vakmanschap en omdat hij Ajax zo waardig representeerde, was groot nieuws in Ajax Clubnieuws. Een foto van Kovacs met fiets sierde de cover van het juninummer. 'Wij zijn dankbaar de periode Michels te hebben meegemaakt.. we zijn eveneens dankbaar twee jaar Stefan Kovacs te hebben kunnen volgen', noteerde de clubchroniqueur in het artikel over het afscheid. 'Met Ajax een wereldfaam verkregen hebbende, op dit toppunt van sportroem, keert hij naar zijn vaderland terug, vergezeld van onze beste wensen voor een verder gelukkig en succesrijk leven. Kovacs.. Stefan: au révoir!'
Trilogie voltooid
Elf dagen na het afscheid in De Meer speelde Ajax na de succesvolle campagnes in 1971 en 1972 een nieuwe Europese finale. Op 30 mei 1973 werd Juventus in een saaie Europa Cup I-finale (nu: UEFA Champions League) met nipt verschil verslagen: 1-0. In Belgrado kopte Johnny Rep zijn club naar de derde Europa Cup I op rij. Ajax voltooide daarmee een voor Nederlandse clubs nog altijd unieke trilogie. Kovacs nam definitief afscheid met het winnen van zijn tweede en Ajax’ derde Europa Cup. Het was een vaarwel in stijl.
Met zeven hoofdprijzen is Kovacs de op twee na succesvolste hoofdtrainer in de clubhistorie. Alleen Louis van Gaal (elf prijzen) en Michels (acht) hielpen Ajax aan nóg meer zilverwerk. De even succesvolle als gerespecteerde Roemeen overleed in 1995 op 74-jarige leeftijd. Maar wie weet rijdt er op de Roemeense wegen nog altijd een klassieke en goed onderhouden Renault 15TL rond. Een sportief uitgevoerde oldtimer met een mooi verhaal..
