Het is nogal een rijtje. Een lijst met absolute Ajax-legendes. Mannen die Ajax op wat voor manier dan ook internationaal op de kaart wisten te zetten. Neem het Totaalvoetbal met Cruijff in de gelederen in de jaren zeventig. Met als absolute kers op de taart de Europese trilogie van 1971, 1972 en 1973. Of Koeman die Ajax aan het begin van dit millennium weer liet dromen van internationale successen in de UEFA Champions League. Tot De Boer en Blind die daadwerkelijk die felbegeerde ‘Cup met de Grote Oren’ boven hun hoofd mochten houden in 1995.
En in het Europese avontuur zit de link met dit vijftal verborgen. Heitinga gaat de vijfde Ajacied worden die zowel als speler en nu als trainer voor Ajax actief is in het belangrijkste en grootste Europese clubtoernooi. In het geval van Cruijff en Koeman gold dat voor de Europa Cup 1. Al maakte de verdediger later in zijn carrière, bij FC Barcelona, de overgang mee naar de nieuwe opzet en invulling onder de vlag van de Champions League. Blind en De Boer droegen het Ajax-shirt in Champions League, die in 1992 de Europa Cup 1 opvolgde als meest prestigieuze Europese clubtoernooi. Sommigen van deze vijf werkten zelfs nog met elkaar. Een greep uit de rijke Ajax-historie.
Doorbraak in de mist
Het was Cruijff die in 1966 van dit vijftal de primeur had. Met Ajax' nummer veertien (toen nog spelend met negen, overigens) in de basis won Ajax in de eerste ronde van het Europese toernooi van het Turkse Besiktas. Thuis werd het 2-0. Uit won het Ajax van Rinus Michels met 1-2. Met een assist van Cruijff op de gelijkmaker van Sjaak Swart na een uur spelen. Ajax versloeg Liverpool in dat jaar (in een tweeluik met onder meer de Mistwedstrijd), maar werd in de kwartfinale uitgeschakeld door Dukla Praag.
Het bleek uiteindelijk de aanloop naar een zegereeks in het begin van de jaren 70. In 1971, 1972 en 1973 was Ajax de sterkste van Europa. Cruijff maakte het allemaal mee. Hij kwam in totaal tot 41 duels voor Ajax in de Europa Cup 1. Zijn laatste optreden voor Ajax in Europa was in 1982, thuis tegen Celtic: 1-2. Cruijff borg in 1984 zijn voetbalschoenen op.
Europese venster
Op dat moment had Koeman zijn neus al tegen het Europese venster gedrukt. In het seizoen 1983/1984 speelde Koeman als Ajacied zijn eerste wedstrijden in de Europa Cup 1. Het bleef bij twee duels dat jaar; uit en thuis tegen Olympiakos. Thuis werd het 0-0. Uit verloor Ajax na verlenging.
Ook in seizoen 1985/1986 speelde Koeman twee Europese duels voor Ajax. Ajax werd in een tweeluik uitgeschakeld door FC Porto. De trainer toen? Cruijff. "In het Europese voetbal moet er even iets meer gebeuren dan in de Nederlandse competitie", verzuchtte Cruijff na afloop van de eliminatie tegenover de Nederlandse pers.
Uiteindelijk speelde Koeman een jaar onder Cruijff, waarna hij verkaste naar PSV. De twee zouden later nog met elkaar werken bij FC Barcelona en daar voor een Europees succes zorgen: in 1992 wonnen de Spanjaarden de allerlaatste editie van de Europa Cup 1. Koeman was matchwinner in de finale tegen Sampdoria; zijn pegel bezorgde de Catalanen de eerste Europa Cup 1 in de clubhistorie.
Blind en De Boer speelden twee finales
Midden jaren 90 was Ajax weer aan de beurt. Onder leiding van Louis van Gaal mocht uiteindelijk Blind op 24 mei 1995 de felbegeerde Champions League Cup optillen als aanvoerder van het succeselftal dat zowel nationaal als internationaal oppermachtig was. Blind kwam in totaal tot 26 optredens voor Ajax in het belangrijkste Europese clubtoernooi. Na de zegetocht in 1995 in de Champions League bereikte Ajax een jaar later opnieuw de finale. De Amsterdammers verloren de eindstrijd in 1996 nipt - op strafschoppen - van Juventus. Bij beide finales was ook De Boer aanwezig als basiskracht. De verdediger kwam in totaal 35 keer in actie voor Ajax in het miljoenenbal.
Nadat Blind met voetbalpensioen was gegaan en De Boer inmiddels voor FC Barcelona speelde, keerde Koeman juist terug bij Ajax. Hij werd in december 2001 aangesteld als trainer van Ajax. Na een kampioenschap in de Eredivisie volgde een jaar later een fraaie Europese campagne (2002/2003), waarin de kwartfinale werd gehaald. Pas in de absolute slotfase werd er verloren van de latere winnaar: AC Milan.
Respect voor Ajax
Onder leiding van Koeman liet een nieuwe generatie Ajax-talenten zich zien aan Europa; Zlatan Ibrahimovic, Andy van der Meijde, Wesley Sneijder, Maxwell, Rafael van der Vaart en.. Heitinga. "Als je al deze spelers later volgt en weet wat ze betekend hebben voor het voetbal, dan was het een geweldige periode", zei Koeman daar later over. "Veel Europese clubs en spelers kregen respect voor ons", voegde Ibrahimovic daar nog aan toe.
Maar mede vanwege een langdurige blessure speelde Heitinga in het succesvolle Europese seizoen onder Koeman slechts één wedstrijd in Ajax 1: in de Eredivisie tegen NAC.
Champions League-debuut Heitinga
Pas later zou Heitinga voor Ajax zijn Champions League-debuut maken. In het seizoen 2003/2004 maakte hij zijn eerste Champions League-minuten tegen Celta de Vigo. Hij speelde uiteindelijk twaalf keer in het hoofdtoernooi voor Ajax en negen duels in de kwalificatieronde voor de Amsterdammers. Blind volgde in maart 2005 als trainer juist weer Koeman op. Met in de selectie nog steeds: Heitinga.
Ajax plaatste zich in het jaar dat Blind de werkzaamheden van Koeman overnam alsnog voor de Champions League, maar moest in het seizoen 2005/2006 een voorronde spelen om het hoofdtoernooi te halen. Dat lukte: Brøndby IF werd over twee duels verslagen. In de thuiswedstrijd tegen de Denen gunde Blind Heitinga speelminuten. In het hoofdtoernooi kwam de huidige trainer van Ajax uiteindelijk tot vijf duels. Ajax werd dat seizoen uiteindelijk in de achtste finale uitgeschakeld door Inter.
Debuteren in Milaan
In 2010 werd De Boer de vierde Ajacied na Cruijff, Koeman en Blind die zowel als speler en als trainer actief was voor de club in de Champions League. Mooi detail: het debuut van De Boer was in Europa. In Milaan won Ajax verrassend met 0-2 van AC Milan. Heitinga was op dat moment al vertrokken bij Ajax en speelde bij het Engelse Everton.
Onder De Boer wist Ajax niet te overwinteren in de Champions League, maar werden er in de daarop volgende seizoenen wel historische overwinningen geboekt tegen clubs als FC Barcelona en Manchester City. In Nederland was het Ajax van De Boer ijzersterk met vier kampioenschappen op een rij tussen 2011 en 2015.
Tien jaar na het laatste landskampioenschap onder De Boer kan Heitinga zich nu voegen bij dit illustere gezelschap. De trainer begint tegen Inter aan zijn eerste wedstrijd in de hoogste Europese clubcompetitie als eindverantwoordelijke.
